Đổi mới sáng tạo trong hoạt động ngoại khóa tại trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh UNETI

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại hướng đến phát triển toàn diện con người, hoạt động ngoại khóa ngày càng khẳng định vai trò thiết yếu bên cạnh chương trình học chính khóa. Không chỉ là “khoảng lặng” thư giãn sau giờ học, các hoạt động ngoại khóa chính là môi trường trải nghiệm thực tiễn, giúp người học mở rộng kiến thức, trau dồi kỹ năng sống và phát triển phẩm chất cá nhân một cách tự nhiên, sinh động.
Đặc biệt, trong giáo dục quốc phòng và an ninh – một lĩnh vực mang tính đặc thù về nội dung và môi trường đào tạo – hoạt động ngoại khóa không chỉ đơn thuần là bổ trợ, mà còn là kênh giáo dục hiệu quả, góp phần nâng cao nhận thức chính trị, rèn luyện tác phong quân sự, tinh thần kỷ luật và lòng yêu nước cho sinh viên. Qua đó, sinh viên không chỉ hiểu sâu sắc hơn về trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc, mà còn được trải nghiệm, rèn luyện bản lĩnh, tính chủ động và tinh thần đồng đội – những yếu tố cốt lõi trong môi trường quân đội. Nhận thức rõ điều đó, Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh – Trường Đại học Kinh tế – Kỹ thuật Công nghiệp không ngừng đổi mới, sáng tạo trong tổ chức các hoạt động ngoại khóa nhằm tạo môi trường giáo dục vừa thực tiễn, vừa hấp dẫn. Bám sát định hướng của Thông tư số 05/2020/TT-BGDĐT và mục tiêu đào tạo toàn diện, Trung tâm đã thiết kế, triển khai nhiều mô hình hoạt động phong phú, gắn liền với thực tiễn quân đội, khơi gợi tinh thần tích cực, tự giác và trách nhiệm của sinh viên trong suốt quá trình học tập.
Dưới đây là năm nhóm hoạt động tiêu biểu đã và đang được Trung tâm triển khai hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng và an ninh trong tình hình mới.

­­

Thi hát bài hát quy định, Hội thi điều lệnh, Khu vực dự kiến tổ chức tăng gia

1. Phong trào thi đua – Ngọn lửa hun đúc tinh thần kỷ luật và khát vọng vươn lên

Nhận thức sâu sắc vai trò của thi đua trong công tác giáo dục, Trung tâm đã chủ động xây dựng và ban hành quy chế thi đua nội bộ nhằm duy trì, phát huy hiệu quả phong trào thi đua trong toàn đơn vị. Hằng ngày, tổ thi đua tiến hành chấm điểm dựa trên các tiêu chí về nền nếp sinh hoạt, kỷ luật và việc thực hiện nhiệm vụ…. Kết quả thi đua được công khai trên bảng tin, giúp sinh viên theo dõi, đánh giá thành tích của đơn vị, từ đó khơi dậy tinh thần phấn đấu, rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật và trách nhiệm cá nhân. Không chỉ dừng lại ở việc đánh giá kết quả rèn luyện, phong trào thi đua còn là công cụ hữu hiệu giúp Trung tâm kịp thời phát hiện những hạn chế để có biện pháp khắc phục. Đồng thời, đây cũng là kênh thông tin quan trọng giúp lãnh đạo đơn vị nắm bắt thực tiễn, từ đó đề ra chủ trương và giải pháp quản lý phù hợp. Nhờ vậy, thi đua không chỉ trở thành thước đo chất lượng rèn luyện mà còn tạo động lực để sinh viên tích cực tham gia các hoạt động tập thể, thúc đẩy không khí thi đua sôi nổi, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục và đào tạo.

2. Sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao – Gắn kết, nâng cao thể chất và tinh thần

Hoạt động văn hóa, văn nghệ và thể dục thể thao tại Trung tâm đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng môi trường học tập và rèn luyện lành mạnh, giúp sinh viên phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Vào mỗi tối thứ Tư hằng tuần, Trung tâm tổ chức chương trình sinh hoạt văn nghệ toàn đơn vị, lồng ghép các nội dung giáo dục chính trị, tuyên truyền truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam, nhằm bồi đắp lòng yêu nước, tinh thần tập thể và ý thức trách nhiệm công dân.
Song song với đó, công tác rèn luyện thể chất luôn được chú trọng thông qua các bài thể dục buổi sáng, các hoạt động thể thao và thi đấu giao lưu giữa các đại đội. Những chương trình này không chỉ giúp sinh viên tăng cường sức khỏe, nâng cao thể lực và sự dẻo dai, mà còn góp phần tạo khí thế thi đua sôi nổi, tinh thần đồng đội và khả năng thích nghi nhanh chóng với môi trường quân sự. Đây chính là những yếu tố nền tảng giúp sinh viên hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập và huấn luyện.

3. Xem thời sự, sinh hoạt đơn vị và tuần tra canh gác – Rèn luyện tư duy, kỷ luật và trách nhiệm

Mỗi buổi tối, sinh viên tham gia xem thời sự – một hoạt động quan trọng nhằm cập nhật thông tin chính trị, kinh tế, xã hội trong nước và quốc tế. Qua đó, các em được mở rộng hiểu biết, hình thành tư duy phản biện, củng cố bản lĩnh chính trị và nâng cao tinh thần trách nhiệm đối với các vấn đề chung của đất nước. Ngay sau chương trình thời sự là hoạt động sinh hoạt nội bộ cấp đại đội. Nội dung sinh hoạt gồm đánh giá công việc trong ngày, triển khai nhiệm vụ ngày hôm sau và rút kinh nghiệm, đồng thời là dịp để sinh viên thẳng thắn chia sẻ, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng học tập và sinh hoạt trong đơn vị. Đây cũng là kênh thông tin quan trọng giúp Ban Giám đốc Trung tâm kịp thời nắm bắt tình hình, điều chỉnh phương pháp quản lý phù hợp. Đặc biệt, trong các buổi sinh hoạt, sinh viên được ôn tập, học thuộc 15 bài hát quy định trong quân đội, 10 lời thề danh dự của quân nhân và 12 điều kỷ luật khi quan hệ với nhân dân. Việc này không chỉ góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị mà còn hình thành phẩm chất đạo đức, tác phong người quân nhân trong sinh viên. Bên cạnh đó, việc duy trì nền nếp điểm danh, kiểm tra quân số lúc 21h00 hằng ngày, cùng với nhiệm vụ tuần tra, canh gác theo phân công, đã giúp sinh viên rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần cảnh giác, kỹ năng quan sát, xử lý tình huống và làm việc nhóm. Mỗi ca gác là một trải nghiệm thực tế, giúp sinh viên từng bước hình thành tác phong quân sự, tinh thần trách nhiệm, tính kỷ luật và sự chủ động – những yếu tố thiết yếu cho sự trưởng thành và phát triển toàn diện.

4. Vệ sinh doanh trại, chăm sóc cảnh quan – Hình thành tác phong, nuôi dưỡng trách nhiệm

Mỗi buổi chiều, sau giờ học chính khóa, sinh viên lại tích cực tham gia các hoạt động vệ sinh doanh trại, chăm sóc vườn hoa, cây cảnh, góp phần duy trì cảnh quan xanh – sạch – đẹp trong khuôn viên Trung tâm. Những việc làm tưởng chừng giản dị ấy lại mang giá trị giáo dục sâu sắc, giúp sinh viên rèn luyện tinh thần tự giác, tác phong quân sự và ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng và môi trường sống.
Dưới sự phân công của các Đại đội, sinh viên được tổ chức thành các nhóm nhỏ, đảm nhiệm những phần việc cụ thể như quét dọn khu vực sinh hoạt chung, thu gom và phân loại rác thải, cắt tỉa cây xanh, chăm sóc bồn hoa… Quá trình thực hiện đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và đặc biệt là tinh thần hợp tác. Qua đó, sinh viên không chỉ học cách phối hợp hiệu quả trong công việc nhóm, mà còn rèn luyện thói quen sắp xếp, tổ chức công việc một cách khoa học. Quan trọng hơn, khi trực tiếp tham gia lao động, sinh viên sẽ thấu hiểu giá trị của sự chăm chỉ và trách nhiệm. Việc giữ gìn cảnh quan không chỉ là nhiệm vụ mang tính nhất thời mà còn là cách xây dựng một nếp sống văn minh, góp phần hình thành môi trường sống kỷ luật, nền nếp – đúng với tinh thần của người học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh.

5. Ngày hội thi cuối khóa – Khẳng định kết quả, lan tỏa tinh thần rèn luyện

Là điểm nhấn đặc biệt trong chương trình học, Ngày hội thi cuối khóa được Trung tâm tổ chức như một sự kiện tổng kết quy mô và ý nghĩa, nhằm đánh giá toàn diện kết quả học tập, rèn luyện của sinh viên sau thời gian học tập tập trung. Không chỉ mang tính chất kiểm tra, ngày hội còn là sân chơi giáo dục sinh động, cổ vũ tinh thần thi đua, sáng tạo, khơi dậy niềm tự hào và ý chí vươn lên của mỗi sinh viên.
Với nhiều nội dung phong phú, hội thi tái hiện đầy đủ quá trình huấn luyện và rèn luyện trong môi trường quân sự:

Thi điều lệnh đội ngũ: Kiểm tra khả năng thực hiện chính xác các động tác điều lệnh, phản ánh tinh thần kỷ luật, tác phong chính quy và tính thống nhất tập thể.

Thi đồng diễn thể dục: Đánh giá sức khỏe, sự nhanh nhẹn, tính đồng bộ và tinh thần đồng đội qua các bài thể dục quân sự phối hợp.

Thi gấp vuốt chăn màn: Thể hiện sự tỉ mỉ, cẩn thận và ý thức giữ gìn nề nếp trong sinh hoạt hằng ngày của quân nhân.

Thi đọc thuộc 10 lời thề danh dự và 12 điều kỷ luật khi quan hệ quân dân: Giúp sinh viên thấm nhuần đạo đức, lý tưởng cách mạng và trách nhiệm của người công dân trong thời đại mới.

Thi hát các bài hát quy định trong quân đội: Góp phần tạo không khí đoàn kết, khơi dậy tình yêu Tổ quốc và niềm tự hào về truyền thống quân đội nhân dân Việt Nam.

Ngày hội không chỉ là dịp để sinh viên thể hiện bản lĩnh, kỹ năng, và sự trưởng thành sau quá trình rèn luyện nghiêm túc, mà còn là cơ hội để các tập thể tỏa sáng, khẳng định sự gắn kết và tinh thần kỷ luật tập thể. Đây cũng chính là khoảnh khắc để các em lưu giữ những kỷ niệm đẹp, tạo dấu ấn sâu đậm trong hành trình học tập và trưởng thành tại Trung tâm.

Những đổi mới sáng tạo trong tổ chức hoạt động ngoại khóa tại Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh UNETI đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho sinh viên. Không chỉ giúp tiếp thu kiến thức một cách sinh động, các hoạt động này còn rèn luyện tác phong quân sự, phẩm chất chính trị, tinh thần kỷ luật và ý thức trách nhiệm công dân – những yếu tố cốt lõi hình thành nên bản lĩnh của người trí thức trẻ trong thời đại mới. Thông qua việc tham gia trực tiếp, sinh viên có sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động, thể hiện sự trưởng thành về cả thể chất lẫn tinh thần, sẵn sàng cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong thời gian tới, Trung tâm sẽ tiếp tục phát huy kết quả đã đạt được, đồng thời đẩy mạnh đổi mới nội dung, hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa theo hướng thiết thực, hiệu quả và gắn với thực tiễn quân sự. Trọng tâm là triển khai hoạt động tăng gia sản xuất – trồng rau, củ, quả nhằm vừa cải thiện đời sống sinh hoạt, vừa nâng cao ý thức lao động, tính tự chủ và trách nhiệm tập thể cho sinh viên. Song song với đó, các chương trình hành quân rèn luyện sẽ được tổ chức định kỳ nhằm tăng cường thể lực, rèn ý chí bền bỉ và khả năng thích ứng với điều kiện huấn luyện khắc nghiệt – bước chuẩn bị quan trọng cho những nhiệm vụ trong môi trường quân sự và công tác sau này. Với những định hướng trên, Trung tâm khẳng định quyết tâm tiếp tục đổi mới toàn diện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo, góp phần hình thành lớp sinh viên vừa “hồng” vừa “chuyên” – có trí tuệ, đạo đức, sức khỏe và bản lĩnh, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

ThS. Phạm Văn Tự, Trung tâm giáo dục Quốc phòng và An ninh